Muhabbet kuşlarının yumurtlaması, hem organik üreme sürecinin bir parçası hem de kuş sahipleri için dikkatle takip edilmesi ihtiyaç duyulan bir dönemdir. Dişi muhabbet kuşları, uygun ortam koşulları ve kafi fizyolojik olgunluğa ulaştıklarında yumurtlamaya adım atar. Bu süreçte kuşun davranışlarında değişimler gözlenebilir, fizyolojik hazırlıklar adım atar ve yumurtlama döngüsü başlatılır.
Yazımızda, muhabbet kuşlarının ne vakit ve iyi mi yumurtladığından, bu sürece tesir eden faktörlere ve yumurtlama döneminde dikkat edilmesi gerekenlere kadar tüm detaylara yer vereceğiz.
Muhabbet Kuşlarının Yumurtlaması Ne Süre Adım atar?
Muhabbet kuşları, 5 ila 6 aylık olduklarında cinsel olgunluğa ulaşır ve bu zamanda yumurtlama potansiyeli adım atar. Sadece bu yaşta yumurtlamaları devamlı sıhhatli değildir. Uzmanlar, dişi muhabbet kuşlarının yumurtlaması için ideal yaş aralığını 8 ila 12 ay olarak kabul eder. Bu zamanda kuşun vücudu yeterince gelişmiş olur ve yumurtlama süreci daha azca risk taşır.
Yumurtlama süreci eşleşme sonrasında adım atar. Dişi kuş, adam kuşla kur davranışları gösterdikten ve çiftleştikten sonrasında averaj 7-10 gün içinde ilk yumurtasını bırakır. Yumurtlama bir kerede değil, 1 ila 2 gün arayla yumurtalarla devam eder. Bir kuluçka döneminde dişi kuş çoğu zaman 4 ila 6 yumurta yapar.
Muhabbet Kuşlarının Yumurtlaması İçin Lüzumlu Şartlar Nedir?
Muhabbet kuşlarının yumurtlaması için ihtiyaç duyulan şartlar bilinmelidir. Muhabbet kuşlarının sıhhatli bir halde yumurtlaması, yalnızca biyolojik olarak hazır olmalarıyla değil; bununla birlikte çevresel, fizyolojik ve besinsel koşulların uygunluğu ile mümkündür. Yumurtlama sürecinin başlaması ve sürdürülebilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması oldukça önemlidir:
Uygun Eş Seçimi ve Eşleşme
Muhabbet kuşları, çoğu zaman eş seçtiklerinde ve çiftleşmeye hazır olduklarında yumurtlamaya adım atar. Uyumlu bir çift, yumurtlama sürecinde dişi kuşun kendini güvende hissetmesini sağlar. Adam kuşun ilgisi ve desteği, dişinin hem ruhsal hem de fizyolojik olarak bu sürece hazırlanmasında etkilidir.
Kafi ve Dengeli Beslenme
Yumurtlama döneminde muhabbet kuşlarının beslenme gereksinimleri artar.
- Kalsiyum: Yumurtaların kabuk oluşumu için şarttır. Mürekkep balığı kemiği, yumurta kabuğu ve kalsiyum takviyeleri bu zamanda ne olursa olsun verilmelidir.
- Protein: Haşlanmış yumurta, mama karışımları ve filizlenmiş tohumlar ile sağlanabilir.
- Vitaminler ve mineraller: Bilhassa E vitamini, üreme sağlığı için destekleyicidir.
Güneş Işığı ve Uygun Ortam Sıcaklığı
Aydınlık süresi uzadıkça, kuşların üreme hormonları uyarılır. Günde averaj 12-14 saat aydınlık ortam sağlanmalıdır. Ortam sıcaklığı ise 20–26 °C içinde olmalı, ani ısı değişimlerinden kaçınılmalıdır.
Yuvalık Kullanımı ve Kafes Düzeni
Yumurtlama için en temel ihtiyaçlardan biri yuvalıktır. Kuşların rahatça girebileceği, içi temiz ve yumuşak bir yuvalık, dişi kuşun yumurtlama sürecine girmesi için gereklidir. Yuvalığın içi talaşla döşenebilir, sadece yumuşak ve organik malzemeler tercih edilmelidir. Kafes, sakin bir köşeye yerleştirilmeli ve sık sık rahatsız edilmemelidir.
Stres Faktörlerinin Azaltılması
Gürültü, ani hareketler, devamlı kafese müdahale benzer biçimde faktörler kuşların yumurtlama sürecini negatif etkileyebilir. Kafesin bulunmuş olduğu alan rahat, rüzgarsız ve direkt güneş ışığına maruz kalmayacak şekilde ayarlanmalıdır.
Muhabbet Kuşları Yumurtlamadan Ilkin Iyi mi Davranır?
Muhabbet kuşlarının yumurtlaması öncesi bazı davranışlar gözlemlenir. Yumurtlama sürecine giren dişi muhabbet kuşlarında, davranışsal ve fizyolojik olarak gözle görülür bazı değişimler meydana gelir. Bu emareler, kuş sahipleri için hem hazırlık süreci hem de ihtimaller içinde sıhhat sorunlarının evvelinde fark edilmesi açısından oldukça önemlidir. Yumurtlamadan ilkin en sık karşılaşılan davranışlar:
Yuvalığa İlgi Gösterme
Yumurtlamaya hazırlanan dişi kuş, yuvalığın içine sık sık girip çıkar. Yuvayı gagalayabilir, içeri talaş çekebilir ya da orayı düzenleme davranışı izah edebilir. Bu, içgüdüsel olarak kuluçkaya hazırlanma davranışıdır.
Tünekte Daha Fazla Süre Geçirme
Dişi kuşlar yumurtlamadan ilkin hareketlerini kısıtlamaya adım atar. Bilhassa durağan(durgun) bir tünekte uzun süre oturur, daha azca uçar ve daha oldukça dinlenmeye vakit ayırır.
Agresiflik yada Hırçınlık
Bazı dişi kuşlar, yumurtlama öncesi dönemlerinde stresli ve korumacı olabilir. Bilhassa yuvaya yaklaşan eşine ya da insanlara karşı daha agresif davranabilir. Bu, hormonsal değişimlerin ve içgüdüsel koruma güdüsünün bir yansımasıdır.
Gagalamada Artış ve Oyalanma
Tüylerini düzeltme, tüneği kemirme, yuvalığı yada oyuncakları gagalama benzer biçimde davranışlarda artış görülebilir. Bu aktiviteler hem stres azaltma hem de içgüdüsel yuva hazırlığının parçası olabilir.
Karın Bölgesinde Belirgin Şişlik
Yumurtlamaya hazırlanan dişi kuşun alt karın bölgesinde yumuşak bir şişlik fark edilir. Bu yaklaşan yumurtanın habercisidir. Ek olarak kuşun hareketleri yavaşlayabilir, dengesini korumakta zorlandığı gözlemlenebilir.
İştah Artışı yada Değişimi
Bazı kuşlar yumurtlamadan ilkin daha çok yem tüketebilir, bazıları ise yalnızca belirli yiyeceklere yönelir. Bu zamanda kuşa yüksek kalsiyum ve protein içeren takviyeler verilmesi önemlidir.
Bu belirtilerin gözlenmesi, kuşun yumurtlamaya hazırlandığını gösterir. Sadece her dişi kuşta bu emareler aynı şiddette ortaya çıkmayabilir. Eğer kuşun davranışlarında ani ve aşırı bir değişiklik var ise, ne olursa olsun veteriner hekim kontrolü önerilir.
Muhabbet Kuşu Yumurtlama Süreci Iyi mi İlerler?
Muhabbet kuşlarının yumurtlaması süreci önemlidir. Muhabbet kuşlarında yumurtlama süreci, eşleşme sonrasında başlamış olan organik ve tertipli bir döngüdür. Eşleşmeden ortalama 7 ila 10 gün sonrasında dişi kuş ilk yumurtasını bırakır ve peşinden bu süreç birkaç hafta süresince belirli aralıklarla devam eder. Yumurtlama süreci süresince kuşun davranışlarında ve fizyolojik durumunda belirgin değişimler gözlemlenir.
Yumurtlama Aralıkları
Dişi muhabbet kuşu çoğu zaman ilk yumurtasını bıraktıktan sonrasında her 1 ila 2 günde bir yeni bir yumurta yapar. Bu süreç, genetik yapı, sıhhat durumu ve çevresel koşullara bağlı olarak değişim izah edebilir.
Averaj Yumurta Sayısı
Bir kuluçka döneminde dişi kuş averaj olarak 4 ila 6 tane yumurta yapar. Ender de olsa bu sayı 8’e kadar çıkabilir. Fakat yumurtaların hepsi döllenmiş olmayabilir, bu durum sadece kuluçka sürecinde netleşir.
Yumurtaların Bırakılması
Dişi kuş, yumurtlamadan derhal ilkin çoğu zaman yuvalıkta sessiz ve hareketsiz bir halde bekler. Yumurtlama işlemi çoğu zaman gece saatlerinde ya da sabahın erken saatlerinde gerçekleşir. Yumurta, kuş tarafınca yuvanın ortasına dikkatlice bırakılır.
Kuluçkaya Yatış
İlk birkaç yumurtadan sonrasında dişi kuş kuluçkaya yatmaya adım atar. Bu süreçte dişi, yuvalık içinde daha çok zaman geçirir ve yumurtaları sıcak tutmak için vücuduyla örter. Kuluçka süresi çoğu zaman 18 gün civarındadır.
Adam Kuşun Görevi
Yumurtlama ve kuluçka döneminde adam muhabbet kuşu oldukça destekleyici bir rol üstlenir.
- Dişiyi besler (gaga gagaya mama verme)
- Yuvayı korur
- Kendi sesiyle dişiyi sakinleştirir
- Adam kuşun ilgisi, dişinin stres düzeyini azaltır ve yumurtlama sürecini kolaylaştırır.
Muhabbet Kuşlarının Yumurtlaması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Muhabbet kuşlarının yumurtlaması ile ilgili sıkça sorulan soruların yanıtları şöyleki:
Muhabbet kuşum benzeri olmayan fakat yumurtladı, bu düzgüsel mi?
Dişi muhabbet kuşları hormonsal olarak kızgınlık dönemine girdiklerinde, eş olmasa bile yumurtlayabilir. Bu yumurtalar dölsüzdür ve yavru çıkmaz. Sadece devamlı tekrarlayan benzeri olmayan yumurtlama, kuşun sağlığı için riskli olabilir.
Muhabbet kuşu yılda kaç kez yumurtlar?
Doğru koşullar sağlandığında bir dişi muhabbet kuşu yılda 2 ila 3 kez yumurtlayabilir. Sadece sık kuluçka periyodu kuşun bedenini yıpratabileceği için üst üste yumurtlaması teşvik edilmemelidir.
Yumurtanın döllü olup olmadığı iyi mi anlaşılır?
Yumurtalar dikkatlice ışığa tutulduğunda (mesela minik bir el feneriyle), içinde damar oluşumu ve koyu bir gölge görülüyorsa döllü olabilir. Bu işleme ışıkla denetim (candling) denir. Sadece bunu yaparken yumurtaları fazla sarsmamak gerekir.
Muhabbet kuşum yumurtladı fakat kuluçkaya yatmıyor, ne yapmalıyım?
Bazı dişi kuşlar ilk birkaç yumurtadan sonrasında kuluçkaya yatmaya adım atar. Eğer tüm yumurtalara karşın kuluçka davranışı göstermiyorsa ya stres altındadır ya da deneyimsizdir. Ortam koşullarını tekrardan gözden geçirmeniz gerekebilir.
Yumurtlayan kuşa hususi mama verilmeli mi?
Yumurtlama döneminde kuşun enerji ve gıda ihtiyacı artar. Bu süreçte haşlanmış yumurta, yumurtalı mama karışımları, kalsiyum ve vitamin takviyeleri oldukça faydalıdır.
Yumurtlamayan dişi kuş kısır mıdır?
Her dişi kuş derhal yumurtlamayabilir. Eş eksikliği, yetersiz beslenme, yetersiz ışık, stres ve hormonal dengesizlikler yumurtlamayı geciktirebilir. Uzun süre hiçbir emare gözlemlenmiyorsa veteriner hekim kontrolü önerilir.
