Kedi ve köpeklerde topallama çeşitli problemler ve hastalıklar sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Topallama birçok kedi ve köpek sahibi için kaygı verici olabilir. Bundan dolayı ilk etapta topallamaya yol açan faktörü bulmak kolay değildir. Şunu da belirtmekte yarar vardır ki; kedi ve köpeklerde topallama asla düzgüsel bir şey değildir ve altında ne olursa olsun bir mesele yatmaktadır.
Kedi yada Köpeğiniz Topallıyorsa Ne Yapmalısınız?
Topallık kedi ve köpeklerde oldukça değişken olabilmektedir. Kimi zaman oldukca hafifçe bir topallık görülürken, kimi zaman topallık oldukça şiddetli olabilmekte ve canlının hareketini büyük seviyede etkilemektedir. Hem de topallık kısa süreli ve geçici olabileceği şeklinde, uzun soluklu ve sürekli da olabilmektedir. Bu yüzden eğer evcil hayvanınızda topallama var ise bunun iyi mi bir topallama bulunduğunu gözlemlemek ve en doğru şekilde veteriner hekim hekime aktarmak oldukca önemlidir.
Evcil Hayvanınız Ne Kadar Süredir Topallıyor?
Kedi ve köpeklerde yukarıda da söylediğimiz şeklinde topallama birçok değişik şekilde karşımıza çıkabilmektedir. Topallama kimi zaman birkaç dakika sürer ve sonrasında evcil hayvan sıhhatli pozisyona dönebilir. Kimi zaman egzersiz yaptıktan sonrasında topallama görülebilir. Topallama geçici ve kalıcı da olabilir.
Kronik Topallama
Tarif olarak 2 hafta yada daha uzun süreçte devam eden topallamaya kronik topallama adı verilmektedir. Topallama İlk olarak oldukca hafifçe başlamış ve giderek şiddetlenmiş olabilir. Senaryo ne olursa olsun evcil hayvanınızın topallaması devam ediyorsa ve uzun süredir devam ediyorsa ne olursa olsun bir veteriner hekim doktor kontrolü gerekmektedir. Kronik topallamalar genel olarak baktığımızda ise en azından acil vakalar değildir ve oldukca kısa sürede müdahale edilmesine gerek kalmamıştır. Bu kesinlikle müdahale edilmesine gerek kalmamıştır, kendiliğinden iyileşir anlamına gelmemelidir.
Akut Topallama
Yeni süregelen topallamalar akut topallama olarak adlandırılır. Altında travmalar başta olmak suretiyle birçok değişik sebep yatabilmektedir. Topallamanın hafifçe mi yoksa şiddetli mi bulunduğunu belirlemek bu aşamada önemlidir. Eğer evcil hayvanınız bacağını kullanıyorsa fakat üstüne basarken çekiniyorsa, hafifçe bir halde basıyorsa bu hafifçe topallama olarak adlandırılabilir. Eğer ayağını yere basmıyorsa, askıda tutuyorsa, o bacağı kullanmıyorsa şiddetli bir topallama ile karşı karşıyayız anlamına gelir.
Topallama İle Birlikte Görülen Emareler
Kedi ve köpeklerde topallamanın altında yatan nedene gore değişik emarelerinde görülmesi muhtemeldir. Evcil hayvan sahibinin durumu değerlendirmesi ve hareket planını oluşturması için mühim bir mevzudur. Topallama ile beraber en sık görülen emareleri sizler için aşağıda sıraladık.
- Aşırı ağrı tepkisi
- Bölgeye dokunulduğunda şiddetli tepki verme
- Davranış değişimleri (saklanma, korku yada saldırganlık)
- Kanama ve bölgedeki problemler
- Bölgede kemik kırığının görülmesi
- Çeşitli şiddetlerde kanama
- Bölgede şişlik, kızarıklık, morarma şeklinde emareler
- Öteki emareler
- İştahsızlık
- Hareket etmede isteksizlik ve halsizlik
- Yüksek ateş
- Kusma yada ishal
- Nefes almada zorlanma
Doğal olarak ki bunlar topallama ile beraber sık gördüğümüz belirtilerdir. Bunların haricinde da bilhassa topallamanın altında yatan niçin ve hastalığa gore birçok değişik belirtinin ortaya çıkması ve görülmesi de muhtemeldir.
Evcil Hayvanlarda Topallamaya Niçin Olan Faktörler
Topallamanın altında çeşitli problemler yatabilir. Kedi ve köpeklerde topallama vakalarının büyük kısmı travmalar (trafik kazası, yüksekten düşme, kavga şeklinde nedenlere bağlı olarak hareket sistemi sorunlarının ortaya çıkması) ile ilişkilidir. Fakat travmalar haricinde çeşitli faktörlerde topallamaya niçin olabilmektedir. Kedi ve köpeklerde topallama gördüğünüzde olası nedenler aşağıda saydığımız nedenlerdir.
- Kemik kırıkları ve çatlakları
- Çıkıklar ve burkulmalar
- Ligament yırtılmaları
- Yumuşak doku zedelenmesi
- Kas gerilmesi
- Bilhassa pati bölgesindeki yaralanmalar ve lezyonlar
- Yabancı cisim batması
- Böcek ısırıkları ve sokmaları
- Tırnak sorunları ve tırnak batması
- Yumuşak dokuların, kemiklerin yada eklemlerin enfeksiyonları (Bkz. Köpeklerde Artrit Emareleri ve Tedavisi)
- Otoimmun bozukluklar
- Doğmasal anomaliler
- Dejeneratif eklem hastalığı
- Yumuşak dokuları, kemikleri yada eklemleri etkileyen tümörler
- Sinir sistemini etkileyen hasar yada hastalıklar
Bunlar topallamanın genel sebepleri arasındadır. Topallamanın ön bacak mı yoksa arka bacak mı kaynaklı bulunduğunun belirlenmesi ile birlikte daha spesifik nedenlerde sayılabilir. Köpeklerde topallamanın sebepleri hakkında daha detaylı bilgilere “https://www.vetbilgi.com/kopeklerde-topallama-nedenleri/” linkinden ulaşabilirsiniz.
Ön Bacak Topallaması Sebepleri
- Omuz dengesizlikleri
- Omuz ekleminin osteokondrit dissekansları
- Biceps tenosinoviti
- Supraspinatus tendinopati
- Dirsek displazisi
- Brakiyal pleksus tümörü
Arka Bacak Topallaması Sebepleri
- Kalça displazisi
- Çapraz bağ yırtılması
- Patella luksasyonunu
- Aşil tendonu yırtılması
- Yüzeysel dijital fleksör (SDF) lüksasyonu
- Lumbosakral hastalık
Kedi ve Köpeklerde Topallama Tanı ve Tedavisi
Evcil hayvanın niçin topalladığını belirlemek, doğru tedaviyi sağlamanın ilk adımıdır. Veteriner hekim hekimler kapsamlı bir sıhhat öyküsü doğrusu anamnez alarak tanı sürecine başlarlar. Bu kapsamda aşağıdaki sorular ve bu soruların cevapları oldukca önemlidir. Bir evcil hayvan sahibi de bu sorulara karşı hazırlıklı olmalı ve en doğru şekilde yanıt vermelidir. Kedi ve köpeklerde topallamanın tanısını koymak için bu mühim bir faktördür.
- Evcil hayvanınız ne kadar süredir topallıyor?
- Topallamayı başlatmış olabilecek bir durum söz mevzusu mu?
- Topallara devamlı mi oluyor yoksa ara sıra düzeliyor mu?
- Topallama ne çoğunlukla görülüyor ve hangi bacaklarda mesele tespit ettiniz?
- Evde herhangi bir tedavi denediniz mi?
- Topallama haricinde başka bir mesele gördünüz mü yada davranışlarında değişim var mı?
Bu bilgilerden sonrasında veteriner hekim doktor kedi yada köpeğin genel muayenesini ve ortopedik muayenesini yapmış olacaktır. Lüzumlu görüldüğünde nörolojik muayene de yapılabilir. Tam olarak tanıya ulaşmak ve sebebi belirlemek için bilhassa bu biçim vakalarda radyoloji oldukca önemlidir. Röntgen, MR, CT şeklinde radyolojik yöntemler ile niçin büyük seviyede tespit edilir. Bazı vakalarda ek olarak kan tahlili, eklem sıvısı analizi yada öteki laboratuvar testlerinden de yararlanır.
Veteriner hekim doktor ondan sonra köpeğinizin teşhisine ve genel sağlığına dayalı olarak tedavi önerilerinde bulunacaktır. Bazı durumlarda, lüzumlu olan tek şey ağrı kesici ve dinlenme olabilir. Bazı durumlarda ise oldukca ciddi tedaviler ve cerrahi uygulamalar gerekmektedir. Kedi ve köpeklerde topallama durumunda uygulanan tedavi yöntemlerini aşağıda veriyoruz. Fakat şunu yine hatırlatma yarar vardır; nedene ve hastanın genel durumuna gore tedavi oldukca farklılık izah edebilir.
- Ağrıyı yönetmek, iltihabı azaltmak, enfeksiyonu tedavi etmek ve/yada bağışıklık sistemini baskılamak için ilaçlar
- Bandajlar ve ateller
- Ameliyat ve çeşitli cerrahi girişimler
- Kanser için kemoterapi yada radyoterapi
- Akupunktur
- Fizik tedavi
- Kök hücre tedavisi
- Soğuk lazer tedavileri
- Nöromüsküler elektrik stimülasyonu
- Transkutanöz elektriksel sinir uyarımı
- Terapötik ultrason
- Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi
- Hiperbarik oksijen tedavisi
- Güvenlik kemerleri, askılar, protez uzuvlar yada tekerlekli sandalyeler şeklinde destek cihazların kullanımı
Kimi zaman bu yöntemlerden bir tek bir tanesi kullanılırken ve kafi olurken, kimi zaman birçok yöntem bir arada kullanılarak kombine bir tedavi tedavi yöntemi uygulanabilmektedir. Kedi ve köpeklerde topallama oldukça yaygın olarak görülen bir problemdir ve dikkatsizlik edilmemesi gerekir.
