Kurt köpeği denilince derhal her insanın aklına Alman kurdu geliyor, oysa aslen “kurt köpeği” tanımı bir köpeği değil birkaç köpek ırkını tanımlamak için kullanılıyor. Ek olarak şöyleki bir durum da var; vatanımızda kurt köpeği tanımı görünümü kurda benzeyen köpekler için kullanılırken dünyanın birçok yerinde kurt ile köpeğin çiftleşmesiyle ortaya çıkan köpekler için kullanılıyor. Yazımızda kurda benzeyen köpeklerden değil kurt köpeği nedir bundan bahsedeceğiz.
Kurt köpeği nedir?
Kurt köpeği kısmen kurt kısmen evcil köpek olan hayvanları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Köpekler (canis lupus familiaris) ile kurtlar (canis lupus) evrimsel bir geçmişi ve birçok fizyolojik, davranışsal özelliği paylaşırlar. Köpekler yüzlerce yıl devam eden evcilleşme sürecinde kurttan evrimleşmişlerdir. Evcilleştirme yırtıcı hayvanların insanlarca seçici şekilde beslenerek insanlarla bir arada yaşamaya adapte olduğu bir süreçtir. Evcilleşme sürecinde köpeklerin davranışları, yaşam döngüleri ve fizyolojisi kurtlardan kalıcı olarak farklılaşmıştır, şu demek oluyor ki evcil köpek kurttan değişik bir türdür, sadece evcil köpeklerle kurtlar çiftleşebilir ve üreyebilirler. Üstelik bu illa ki insanoğlu tarafınca da yapılmak zorunda değildir, köpekler ile kurtlar doğada kendi istekleriyle de çiftleşip ürerler, sadece günümüzde bu ender bir durumdur, bundan dolayı kurtların yaşam alanları ile evcil köpeklerinki aynı değildir. Bugün bilhassa ABD’da kurtlar ile evcil köpeklerin çiftleştirilmesi tartışmalı bir mevzu olsa da halen bazı yetiştiricilerin yırtıcı kurtlar ile evcil köpekleri melezlediği malum bir gerçek. Kurt köpeği olarak tanımlanan ırklar işte bu melezlemeler neticesinde ortaya çıkmıştır. Doğrusu, kurt köpekleri kurt ile evcil köpeğin karışımıdır.
İsminde “kurt” kelimesi geçen köpek ırkları aslen evcil köpeklerdir
Yazımızın başlangıcında kurt köpeği denilince derhal her insanın aklına Alman kurdunun geldiğini belirtmiştik. İsminde kurt ibaresi geçen birkaç köpek ve sınıflandırılmaları şunlardır:
- Alman kurdu: Alman kurduna vatanımızda Alman kurdu dense de tüm dünyadaki adı “German shepperd dog” şu demek oluyor ki Alman çoban köpeğidir. Bu ırkın kurtla herhangi bir ilgisi yoktur ve bir çoban köpeğidir.
- Sibirya kurdu: Bu köpeğe de vatanımızda Sibirya kurdu dense de dünyada Sibirya Husky olarak tanınıyor. Husky köpekler spitz köpek grubuna dahil ve bu köpekler de kurt değil evcil köpekler.
- Belçika kurdu: İşte yüne vatanımızda kurt olarak anılan oysa orijinal isminde kurt olmayan bir köpek ırkı daha, Belçika kurdu. Bu ırk Türkiye’de Belçika kurdu olarak tanınıyor oysa ki orijinal adı Groenendael. Bu güzel köpeklere Groenendael’in yanı sıra Belçika çoban köpeği de deniliyor, şu demek oluyor ki Belçika kurdunun da kurtla bir ilgisi yok, bu ırk da bir çoban köpeği ev evcil bir köpek eşeysel.
- Alaska kurdu: Vatanımızda Alaska kurdu olarak tanınan köpeklerin aslolan adı Alaska malamutu. Bu köpeklerin de görünüşü kurdu andırsa da kurt değil evcil bir ırk. Aynı çoğunlukla karıştırıldığı Sibirya Husky şeklinde Alaska malamutu da spitz türü bir köpek. Ayrıca her iki ırk da ilkel köpekler içinde yer alır, şu demek oluyor ki en eski evcil köpek ırkları arasındalar.
Bir gözlem olarak ortaya çıkan kurt-köpek melezi Çekoslovak kurt köpeği
Gelelim kurt-köpek melezi köpeklere. Bu köpeklerin en bilinenlerinden biri Çekoslovakya’da askeri bir gözlem olarak ortaya çıkmış olan Çekoslovak kurt köpeği. Brita isminde dişi bir kurt ile Cezar isminde adam bir Alman çoban köpeğinin çiftleştirilmesi ile ilk Çekoslovak kurt köpekleri dünyaya geldi. Yavruların yalnızca görünüşleri değil davranışları da köpekten fazlaca kurda benziyordu. Bu yavruların bakımı ve eğitimleri fazlaca zordu, dördüncü nesilde “kurt kanı” oranı %6,25’e düşürülerek tekrardan yetiştirildiler.
Saarloos kurt köpeği
Leendert Saarloos isminde Hollandalı bir köpek yetiştiricisi Alman çoban köpeği ile bir kurdu çiftleştirerek yüksek koruma içgüsüsüne haiz üstün bir işçi köpek ortaya çıkartabileceğini düşündü ve bu amaçla 1935 senesinde bir adam Alman çoban köpeği ile Rotterdam Hayvanat Bahçesi tarafınca kendisine verilen bir dişi Avrupa kurdunu çiftleştirdi. Sadece ortaya çıkan yavrular kurttan fazlaca Alman çoban köpeği karakterini almışlardı ve yumuşak huylu, sevecenlerdi. Bu da Saarloos’un elde etmeyi hayal etmiş olduğu ırktan fazlaca uzak bir sonuçtu. Bugün Saarloos kurt köpeği kurt kökenine rağmen evcil bir köpek ırkı olarak kabul ediliyor.
Yırtıcı kurt köpekleri
Yazımızın başlangıcında kurtlar ile evcil köpeklerin doğada kendi istekleri ile çiftleşebildiklerinden bahsetmiştik. Eski Sovyetler Birliği’nde kurt popülasyonunun yoğun olduğu bölgelerde birkaç kurt köpeği vakası rapor edilmiş. Avrupa’da meydana getirilen bazı testlerle de köpekler ile yırtıcı kurtların kasıtsız çiftleşmeleri doğrulanmış. Sadece bu durum Avrupa’da aslına bakarsanız nesilleri tükenme tehlikesi altında olan yırtıcı kurtların neslinin sürmesini tehdit eden ciddi bir mesele olma potansiyeli de taşıyor. Zira yırtıcı kurtlar köpeklerle çiftleşmeye devam ederse aslına bakarsanız azalan soyları tamamen ortadan kaybolabilir, elbet bu fazlaca kısa sürede olacak bir şey değil sadece bilim adamları ve veriler bu son ile karşılaşılabileceğini ortaya koyuyor.
Son olarak “atıl kurt!” repliği ile hafızalarımıza kazınan Tarkan film serisindeki Kurt da kurt değil melez bir evcil köpek diyelim ve yazımızı bu güzide informasyon ile sonlandıralım 
.
