Köpeklerde aşırı havlama sorununu; köpeğin uygun olmayan vakit ve yerlerde havlaması olarak tanımlayabiliriz. Bu biçim havlamalar çoğunlukla akşam saatlerinde ve gece yada günün öteki uygun olmayan saatlerinde meydana gelir. Havlama, ağlama yada sızlanma benzer biçimde değişik şekillerde görülebilir. Bu tür aşırı havlamalar; ağrı, mesele, hastalık yada bilişsel işlev bozukluğu sendromundan kaynaklanabilir. Bunun yanında yaşlı köpeklerde extra olarak işitme kaybıyla ilgili olabilir. Bilişsel işlev bozukluğu sendromu, çoğu zaman aşırı havlamanın meydana geldiği gece uyanmalarıyla ilişkilidir. Köpeklerde aşırı havlama, davranış değişikliği eğitimi ile denetim edilebilen davranışsal koşullarla da ilişkili olabilir. İş ve yüksek enerjili aktiviteler için yetiştirilen köpekler aşırı havlamaya eğilimli olabilir.
Aşırı ve uygunsuz havlamalarıyla malum bazı köpek ırkları da vardır. Doğrusu bazı ırklar bu soruna daha yatkındır. Yorkshire Terrier, Cairn Terrier, Wire Fox Terrier, Smooth Saçlı Fox Terrier, West Highland Beyaz Terrier ve Silky Terrier sebepsiz havlamaya yatkındır. Bu soruna yatkın öteki ırklar içinde Toy Poodle, Minyatür Kanişler, Chihuahualar ve Pekingese ırkları sayılabilir. Bir çok durumda aşırı havlama problemi bir ağrı yada hastalıktan kaynaklı değildir. Eğitim eksikliği ve davranış problemi ile alakalıdır.
Aşırı Köpek Havlaması Türleri
- Orta ve ileri yaşlarındaki köpeklerde gece havlamaları
- Çalışan ırk köpeklerde aşırı havlama
- Yüksek enerjili, sinirli köpeklerde aşırı havlama
- Ağrı yada hastalıktan meydana gelen havlamalar
- Dikkat isteyen havlama
- Bölgesel ve bölgeyi koruma amaçlı havlama
- Hayal kırıklığı ve duygusal sorunlardan kaynaklı havlama
- Alarm havlaması
- Can sıkıntısından kaynaklı havlama
- Korku havlaması
- Ayrılık stresine bağlı havlama
Köpeklerde Aşırı Havlamanın Nedenleri
- Tıbbı bazı hastalıklardan ve ağrıdan kaynaklı havlama
- Kaygı kaynaklı problemler sebebi ile havlama
- Yeni uyaranlara cevap olarak alarm havlaması
- Dışarıdan gelen seslere karşı bir uyarı yada koruyucu tepki olarak bölgesel havlama
- Toplumsal yada dikkat çekici davranış amaçlı havlama
- Değişik şekillerde (Mesela; uluma yada sızlanma tarzında) havlama çoğu zaman anneden, aileden, toplumsal gruptan yada sahibinden ayrılma sebebiyle
- Stereotipik davranışlar yada kompulsif bozukluklar
- Irk ve genetik yatkınlık
Köpeklerde Aşırı Havlamada Teşhis
Köpeğinizin artan havlaması olağandışıysa, davranış değişikliğini düşünmeden ilkin sıhhat sorunlarının ekarte etmek mantıklı olacaktır. Bu kapsamda veteriner hekim hekiminiz kimyasal kan profili, tam kan sayımı, idrar tahlili ve elektrolit paneli dahil olmak suretiyle tam bir tıbbi muayene ve fizyolojik muayene yapabilir. Bu duruma yol açmış olabilecek ihtimaller içinde problemler ve vakalar da dikkate alınacak ve köpeğinizin semptomlara neden olan davranışsal sağlığının kapsamlı bir geçmişi incelenecektir. Veterinerinize davranışın detaylı ve doğru bir geçmişini vermeye hazır olun.
İlk olarak havlamanın davranışsal olmayan, fizyolojik bir sebebinin olup olmadığını belirlemek oldukca önemlidir. Görüntüleme (röntgen, ultrason, MR, CR) şekilleri de tıbbi ve nörolojik bozuklukları elemine etmek için destek olabilir. İşitme ile ilgili bir sorundan şüpheleniliyorsa BAER (beyin sapı işitsel uyarılmış cevap testi) testi yapılabilir.
Köpeklerde Aşırı Havlamada Tedavi
Köpeğinize, kişisel yaşam koşullarınıza, evinize ve probleminin türüne gore özelleştirilmiş bir tedavi ve çözüm planı oluşturulmalıdır. Ek olarak, davranış değişimleri başlamadan ilkin köpeğin havlamasının altında yatan sebebi çözmeye çalışmalısınız. Aşırı köpek havlamasında köpeğinize kızmayın yada cezalandırmayın. Bunun yerine, sakin ve sessiz olduklarında köpeğinizi pozitif yönde bir halde ödüllendirin ve bununla beraber sakin kalmış olarak örnek olun. Ek olarak, köpeğinizin uyarıldığında doğrusu havlamaya teşvik edildiğinde sakinleşmesine destek olmak için karşı koşullandırma kullanılabilir. Aşırı köpek havlamasına yol açan tetikleyicilere karşı daha dikkatli olmak, köpeğinizin heyecanlanmadan yada kaygı duymadan ilkin dikkatini dağıtmanıza da destek olacaktır.
Reçeteli evcil hayvan ilaçları; bilhassa köpek kaygı ilaçları, gerçek kaygı, uyaranlara aşırı tepki verme yada zorlayıcı bir bozukluk var ise veteriner hekim doktor tavsiyesi ile kullanılabilir. Aşağıda vereceğimiz tüm uygulamalar iyi bir muayene sonrasında veteriner hekim doktor tarafınca önerildiğinde kullanılmalıdır.
- Anksiyete durumlarının beklenebileceği durumlarda (mesela; havai fişekler) yada uykuyu teşvik etmek için kısa süreli yada gerektiğinde benzodiazepinler kullanılabilir.
- Sedatifler, uyaranlara maruz kalmadan ilkin verildiğinde (mesela; otomobil yolculuğu, havai fişekler) köpeği sakinleştirmede etkili olabilir, sadece bazı köpeklerde kaygıyı azaltmaz ve gürültü duyarlılığını ve havlamayı artırabilir.
- Aşırı ve kronik anksiyetede uzun soluklu tedavi için trisiklik antidepresanlar (TCA), MAO inhibitörleri yada seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), davranış modifikasyonu ile beraber bazı köpekler için yararlı olabilir.
- SSRI’lar yada klomipramin, kompulsif bozukluklar için davranış terapisi ile birleştirildiğinde destek olabilir.
- Alfa kazozepin benzer biçimde takviyeler kaygıyı azaltmaya destek olabilir.
Köpeklerde itaat eğitimi, sosyalleşme eğitimi ve sessiz komuta eğitimi çoğu zaman etkilidir. Köpekler, öteki insanoğlu ve evcil hayvanlar da dahil olmak suretiyle, gelişimleri süresince çeşitli uyaranlara ve ortamlara alışmalı ve sosyalleştirilmelidir. Bu, hayvanı yeni deneyimlere karşı duyarsızlaştırır, bu da kaygıyı ve aşırı heyecanı azaltmaya destek sunar. Köpeğinizde havlama problemi ve sonrasında meydana getirilen tedavi amaçlı uygulamalarda sonucu ve tepkiyi ölçmek için veterinere yada bir davranış uzmanına yine başvurmak gerekebilir.
Köpeklerde Aşırı Havlama Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Yavru köpekler niçin oldukca havlar?
Aşırı ve oldukca havlama yavru köpeklerde de oldukça sık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilhassa annesinden erken ayrılan yavru köpeklerde havlama daha sık görülür. Yavru köpeklerdeki havlama çoğu zaman istekler ile ilişkilidir. Yavru köpekler daha oldukca ve sık beslenmeye gereksinim duyarlar, bu yüzden acıkmış olabilir. Bununla birlikte çişi ulaştığında, sıkıldığında ve oyun istediğinde de yavru köpekler çoğunlukla havlar.
Fazlaca havlayan köpek iyi mi susturulur?
Köpeklerde aşırı havlama sorununda öncelikli olarak havlamanın sebebi belirlenmelidir. Sonrasında ise uygun bir tedavi ve çözüm protokolü hazırlanmalıdır. Çoğu zaman davranış kaynaklı olduğundan dolayı çeşitli eğitimler ile mesele ortadan kaldırılabilir. Bir ihtimal medikal tedavi gerekebilir. Her ne olursa olsun cezalandırma yöntemine başvurulmamalı, ödüllendirme yapılmalıdır.
Köpeğimin havlamasını iyi mi durdurabilirim?
Bu bir süreçtir ve eğer bir mesele haline gelmişse aniden bu problemi ortadan kaldıramazsınız. Davranış eğitimleri ile problemi çözebilirsiniz fakat bu birazcık vakit alabilir. Havlama esnasında ise köpeğinize ilgi göstererek onun sakin kalmasını sağlayabilirsiniz.
Köpeğim niçin devamlı havlıyor?
Bu bir ağrı yada hastalıktan kaynaklı olabileceği benzer biçimde bir davranış problemi olarak ta karşımıza çıkabilir. Irk, genetik faktörler, çevresel faktörler benzer biçimde birçok sebep bu probleminin altında yatıyor olabilir.
Havlamayan bir köpek ırkı mı aramıştınız! O halde “Havlamayan Köpek Cinsel Basenji” mevzumuza bakabilirsiniz.
