Güvercin çeşitleri oldukça fazladır. Dünyanın değişik yerlerinde yaşayan oldukca sayıda güvercin eşeysel bulunmaktadır. Ortalama 300’den fazla güvercin türü vardır. Bu sempatik canlılar kendilerine hususi sesleri ve görünüşleri ile dikkat çekerler.
Güvercinler hoş sesleri, orta boyutları, kısa bacak ve boyunları ile bilinir. Bu kuşlar süratli şekilde uçma kabiliyetine haizdir. Çoğunlukla kayalık yada ağaçlara yuva yapmayı tercih ederler. Çekirdekli tohumlar ve kaliteli kuş yemleri ile beslenirler.
Güvercinlerin geçmişten günümüze insanlara birçok mevzuda destek olduğu bilinmektedir. Posta güvercinleri, ulaşım ve haberleşmenin olmadığı zamanlarda iletişimi sağlamak amacıyla yetiştirildiler. Osmanlı döneminde bu kuşlar için hususi binalar yapılmıştır. Buralarda güvercin gübresi yetiştirilmiştir. Birçok değişik eşeysel olan güvercinlerin vatanımızda de çeşitleri bulunmaktadır. Güvercin çeşitleri nedir inceleyelim.
Güvercin Çeşitleri
Güvercin cinsleri incelenmiş olduğu vakit bu kuşların Columbiformes ekibi şeklinde iki alt türe ayrılmış olduğu bilinmektedir. Bunlar Pterocles ve Columbae olmaktadır. Her iki güvercin türü de birçok güvercin cinsini bünyesinde barındırır.
Kutuplar haricinde, dünya üstünde çeşitli güvercin ırkları yaşamaktadır. Bu kuş cinslerinden vatanımızda görülenleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Tahtalı Güvercin
Güvercin çeşitleri içinde ilk sırada tahtalı güvercin var. Columba Palumbus olarak isimlendirilen bu güvercin eşeysel, çoğunlukla Bilecik ve çevresinde görülür. Boyun kısmının her iki tarafında yer edinen beyaz renkli lekeler ile dikkat çeker. Baş bölgesi minik ve yuvarlak, beden kısmı ise son aşama geniştir.
Ağaçlık alanlardaki dallara yuva yapmayı tercih eder ve bu alanlarda ürer. Tahtalı güvercinler kış mevsiminde çoklu gruplar halinde uçar. Yabani türleri ziraat bölgelerinde, evcil olanları da parklarda beslenirler. Türkiye’nin her türlü bölgesinde yaşayabilen bu kuş eşeysel, bilinçsiz avlanma sebebi ile nesli tükenme tehlikesi yaşamaktadır.
2. Bursa Güvercini
Bursa kentimizin simgelerinden biridir. Dünya genelinde Bursa Roller şeklinde tanınır. Osmanlı zamanında da yetiştirilmiş bir güvercin cinsidir. En önemli özelliği ise averaj yedi saat kadar uçabilmesidir. Bu özelliği sebebiyle Osmanlı’da iletişim maksadıyla tercih edilmiştir.
Bursa güvercininin uzun saatler süresince uçma kabiliyeti günümüzde kaybolmuştur. Son aşama hareketli ve dik duruşlu bir güvercindir. Dışa çıkık göğüs kısmı, kalınca ve uzun gagası ile öne çıkar. Haiz olduğu siyah renk tonu öteki güvercinlerde bulunmaz.
3. Kaya Güvercini
Güvercin çeşitleri içinde bir diğeri de kaya güvercini oluyor. Columba Livia adı ile bilinir. Gövdesi mavi renklidir. Kanatları ise çoğu zaman açık kurşuni mavi tonundadır. Kanatlarında iki tane siyah renkli şerit vardır. Gagasının alt bölümünde bulunan minik boyutlu benekler onu öteki güvercin türlerinden ayırır.
Gagası ince yapılıdır. Çoğunlukla yabanidir. Evcilleştirmeleri son aşama zor olsa gerek. Kalınca gagalı olan türleri ise kolay şekilde evcilleştirilebilir. En oldukca kent meydanında görülür. Ek olarak cami avlularında çoğunlukla rastlanan güvercin cinsleri kaya güvercinleri olmaktadır. Evcil şekilde yetiştirilmek istenirse geniş bir güvercin kafesi tercih edilmelidir.
4. Taklambaç Güvercin
Türkiye’de sık olarak görülen güvercin cinslerinden biridir. Yerli güvercin çeşitleri içinde bulunan bu cins kuşlar averaj 1000 seneden bu yana Anadolu’daki varlığını korumaktadır. Ağırlıklı olarak Konya kentimizde bulunan bir türdür. Alçak seviyeden uçar ve tek takla atma özelliği vardır. Fakat bu ırkın asla takla atmayanları da bulunur.
5. Gökçe Güvercin
Görüntü olarak kaya güvercine benzer. Fakat onu kaya güvercinden ayıran en mühim özelliği ise daha koyu mavi bir tonda olmasıdır. Boyu averaj 33 santimetre civarındadır. Göğüs kısmı erguvan rengindedir. Çoğu zaman ağaç ve kayalara yuva yapar. Bu cins her türlü tane tohum ile beslenebilir. Akdeniz, Orta Anadolu ve Güneybatı Anadolu taraflarında yaygındır.
6. Ankut Güvercini
Güvercin çeşitleri içinde ankut güvercini de var. Kökeni Orta Asya’ya uzanır. Yerli güvercin ırklarından biridir. Avrupa’ya da dağıtılmış bir kuş türüdür. Çoğu zaman Urfa kentimizde görülür ve burada uğurlu olduğuna inanılır. İyi dem çeken bir kuştur ve averaj 45 dakika kadar dem çekebilir.
Genel anlamda tek renklidir. Kızıl tonunda olabilir. Kimilerinin kanatları beyaz öteki alanları ise kahve-kızıl karışımıdır. Geriye doğru kıvrık paçaları bulunmaktadır. Çift tepelidir ve bu kuş ırkının tepesiz olanları nadirdir. Gaga bölümleri birazcık uzun yapıdadır. Vücutları çoğunlukla öteki güvercinler ile karşılaştırıldığında oldukca daha iri olmaktadır.
7. Kelebek Güvercin
Anadolu’ya özgü güvercin çeşitleri arasındadır. Göğüs kısmı öteki uçucu kuşlar benzer biçimde geniştir. Bu kuşların ayakları kısadır. Kuyruk yapıları ise ters V şeklindedir. Gagaları orta boyutlardadır. Gözlerinin siyah ve sarı olabileceği bilinmektedir. Renkleri ise yetiştirildiği yere göre değişiklik gösterir. Genel anlamda alacalı olmaktadır.